Dünyadakı hava çirkliliyinə kosmosdan baxıldı!
Havanın çirklənməsini izləmək üçün 2023-cü ilin aprelində kosmosa buraxılan TEMPO peykindən ilk hesabatları aldıq.
TEMPO (Troposfer Emissiyaları: Çirklənmənin Monitorinqi) kosmik gəmisi havanın çirklənməsini izləmək üçün 2023-cü ilin aprelində buraxılıb. Ekvatordan 35 min kilometr yüksəklikdəki orbitindən Yeri müşahidə edə bilən kosmik gəmidən ilk hesabat gəlib.
Havanın çirklənməsi kosmosdan izləniləcək və tədbir görüləcək
Hava keyfiyyətini yüksək ayırdetmə ilə ölçə bilən TEMPO qısa müddət ərzində baş verən dəyişiklikləri də paylaşa bilir. Bu yolla elm adamları havanın çirklənməsinə təsir edən amillər, məsələn, pik saatlarda nəqliyyat və ya meşə yanğınlarının tüstüsü haqqında daha ətraflı məlumat əldə edə biləcəklər.
TEMPO-dan ilk görüntülər ABŞ-ın Los-Anceles ətrafını əhatə edir. Eyni gündə günorta və saat 16:00 radələrində çəkilmiş iki çirklənmə xəritəsi şəhərin hansı saatlarda daha çox hava çirkliliyinə məruz qaldığını göstərir.
Avqustun 2-də çəkilmiş bu görüntülər havada azot dioksidin miqdarını göstərir. Paylaşılan görüntülərdə daha qaranlıq hissələr bu bölgələrdə havanın çirklənməsinin daha çox olduğunu göstərir. Buna uyğun olaraq Los-Ancelesdə havanın günorta saatlarında daha çox çirkləndiyi aydın görünür.
Bu ilkin məlumatlar atmosfer qazları tərəfindən işığın hansı dalğa uzunluqlarının udulduğunu hesablamaqla çirklənməni ölçən spektrometr olan TEMPO alətinin kalibrləmə prosesinin bir hissəsi kimi toplanıb. Bundan sonra peyk gündüz saatlarında Kanadanın mərkəzində, ABŞ-da və Mexikoda hər saat skan edəcək və məlumatları alimlərlə bölüşəcək.
Bildirilir ki, TEMPO ozon, formaldehid, aerozollar, su buxarı və digər qazları, eləcə də azot dioksidi ölçə bilir. Peykdən gələn hava çirkliliyi hesabatlarına uyğun olaraq şəhərlərdə və müxtəlif rayonlarda buna qarşı tədbirlərin görülməsi nəzərdə tutulur.
TEMPO kosmosdan havanın keyfiyyətini ölçməklə bəşəriyyətə daha yaxşı hava keyfiyyətini nəfəs almağa kömək edir. Bənzər bir araşdırma ölkəmizdə aparılsaydı, hansı bölgələrin ən qaranlıq olacağını düşünürsünüz? Fikirlərinizi şərh bölməsində bizimlə bölüşə bilərsiniz.
(055) 436-46-45
