Dünyanın ən sirli ölülər şəhəri – Darqavs kəndi
O 99 yerüstü iki və dördmərtəbəli daş sərdabasından ibarətdir. Orta əsrlərlərdə belə qalaların tikintisi olduqca baha idi, əfsanəyə görə bucaq hörməsi üçün bir böyük yonulmuş daş bir qoyuna bərabər idi buna görə belə qalanın tikintisi yalnız zəngin sakinlər bacarırdı.
Darqavs (oset. Дæргъæвс) — Şimali Osetiya-Alaniya rayonunun eyni adlı kəndində tarixi-memarlıq kompleksdir. Darqavs kəndi Darqavskovo kənd qəsəbəsinin inzibati mərkəzidir.
Dağlıq vadisinin mərkəzində yerləşir, uzunluğu 17 kilometrdir.
Kəndin adının mənşəyi bir neçə izahata malikdir — oset. duarqæs («qapıçı və ya dərənin müdafiəçisi»), və ya osetdən. darq («uzun») + фæз («tala»). Kəndin yerləşdiyi məkan köhnə zamanlardan məskun edilmişdi. Tunc dövründən burada böyük miqdarda arxeoloji abidə həmçinin b.e. I minilliyinin sonunun alaniya dəfn yeri aşkar edilmişdir. Darqavsdan bir çox tanınmış soyad (aldarsklılar) var: Kudakovlar, Txostovlar, Mamsurovlar, Tulatovlar, Alikovlar, Kanukovlar. Kanukovlar və Mamsurovlar xüsusilə nüfuzlu idi. Onlar kəndə yaxın ərazidə ən yaxşı torpaq sahələrinə malik olurdular və Darqavsk dərəsinin mühafizəsi hüququna sahib idilər. Darqavsanın ən tanınmış soyadları yaxın dərələrdə yeni kəndlərin əsasını qoyurdu. Daha sonra Tulatovlar tərəfindən Alt Koban kəndinin əsası qoyulmuşdur.
1763-cü ildə Mozdokun əsasından sonra kənd sakinlərini düzənliyə köşürülmə başlandı. 1830-cu ildə Darqavsda üsyan zamanı general Abxazova komandanlığının altında çar qoşunları kəndə zorla girdi. Bir çox sakin öldürülmüş bir neçə qala dağıdılmışdır. Üsyanın rəhbərləri Sibirə döndərildi. Hal-hazırda daimi əhali praktik olaraq yoxdur. Və bu da 2002-ci ilin sentyabrında Kolka buzlağının enişiylə bağlıdır (eniş nəticəsində kəndə aparan yol dağıdılmışdı həmçinin Darqavs xarici dünyayla əlaqəsiz qaldı). 2011-ci il iyun ayında Darqavsa tək yol Fiaqdons dərəsindən başlayan 14 kilometr dağlıq serpanti vasitəsilə oldu.
Kənd müxtəlif arxitektura abidələriylə, xüsusi olaraq döyüş qalalarıyla və “ölülər şəhəriylə” (oset. Дæргъæвсызæппæдзтæ) çox zəngindir. Uallaqdon çayının qırağında Mamcurovlar qalası var (oset. мæсыг) onun hündürlüyü 16 metrdir. Baxmayaraq ki, qalanın yuxarı hissəsi dağıdılmışdır, o öz ölçüləriylə və hörmənin qüsursuz keyfiyyətiylə heyrətləndirir. Arka girişi 2 m hündürlükdə yerləşir; təhlükə halında insanlar söykədilən taxta nərdivanla qalxırdı, onu arxasınca dartır və girişi dəmirlə qandallanmış qapıyla bağlayırdılar. Mamsurovlar qalası osetin daş memarlığının açıq nümunəsidir.
Alikovlar qalası kənddən kilometr aralıda “ölülər şəhərinin” yanında ucalır. Masıq dörd eyvana (maşikulya) malikdir. Qala 1923-cü ildə zəlzələ nəticəsində güclü zərər çəkib.
(055) 436-46-45
