Dünyada nə qədər nüvə başlığı var?
Stokholm Beynəlxalq Sülh Araşdırmaları İnstitutunun (SIPRI) 2023-cü il hesabatına görə, dünyada 12 min 512 nüvə başlığı var.
Rusiya 5 min 889 nüvə başlığı ilə nüvə gücünə malik ölkələr arasında birinci yerdədir. Rusiyadan sonra 5244 nüvə başlığı ilə ABŞ və 410 nüvə başlığı ilə Çin gəlir.
Fransada 290, İngiltərədə 225, Pakistanda 170, Hindistanda 164, İsraildə 90, Şimali Koreyada isə hesablamalara görə 30 var.
Hesabata görə, dünyada nüvə başlıqlarının sayı azalmaqda davam etsə də, bu, xüsusilə ABŞ və Rusiyanın istifadə olunmamış döyüş başlıqlarını ləğv etməsi ilə bağlıdır.
Aktiv döyüş başlıqlarının sayında qlobal azalma gecikmiş kimi görünür və onların sayı yenidən artır.
Məlumdur ki, ABŞ və Rusiya nüvə başlıqlarının, raket, təyyarə və sualtı buraxılış sistemlərinin, nüvə silahı istehsalı müəssisələrinin yenilənməsi və modernləşdirilməsi üzrə geniş proqramlara malikdir.
Çinin 2022-ci ilin yanvarında 350 olduğu düşünülən nüvə başlıqlarının sayı 2023-cü ilin yanvarında 410-a yüksəldi. Çinin nüvə gücü tam məlum olmasa da, hesabatdakı qiymətləndirmələrin əhəmiyyətli bir hissəsi ABŞ Müdafiə Nazirliyinin məlumatlarına əsaslanır.
Nüvə silahlanmasına investisiyalar artır
Nüvə Silahlarının Qadağan edilməsi İzləyicisi və Nüvə Silahlarını Ləğv Etmək üzrə Beynəlxalq Təşəbbüs (ICAN) tərəfindən hazırlanan hesabatlarda 2019-2022-ci illərdə nüvə silahına sahib 9 ölkənin nüvə silahı hazırlamaq üçün etdiyi sərmayələr dərc edilib.
Məlumata görə, dünya üzrə nüvə silahlarına investisiyalar 2019-cu ildə 72,9 milyard dollar, 2020-ci ildə 72,6 milyard dollar, 2021-ci ildə 82,4 milyard dollar, 2022-ci ildə isə 82,9 milyard dollar təşkil edib. 4 ildə investisiyaların 10 milyard dollar artması diqqət çəkib.
Nüvə silahına ən çox sərmayə qoyan ABŞ-ı sırasıyla Çin, Rusiya, İngiltərə, Fransa, Hindistan, İsrail, Pakistan və Şimali Koreya izləyib.
ABŞ 2019-cu ildə nüvə silahına 35,4 milyard dollar sərmayə qoyduğu halda, 2020-ci ildə 37,4 milyard, 2021-ci ildə 44,2 milyard, 2022-ci ildə 43,7 milyard dollar xərcləyib.
Çinin xərcləri 2019-cu ildə 10,4 milyard dollar olduğu halda, bu, 2020-ci ildə 10,1 milyard dollara, 2021 və 2022-ci illərdə isə 11,7 milyard dollara yüksəlib.
Rusiya bu silahlara 2019-cu ildə 8,5 milyard, 2020-ci ildə 8 milyard, 2021-ci ildə 8,6 milyard, 2022-ci ildə 9,6 milyard dollar xərcləyib.
Böyük Britaniyanın nüvə silahına 2019-cu ildə 8,9 milyard, 2020-ci ildə 6,2 milyard, 2021 və 2022-ci illərdə isə 6,8 milyard dollar xərclədiyi görünür.
Fransa 2019-cu ildə nüvə silahlarına 4,8 milyard, 2020-ci ildə 5,7 milyard, 2021-ci ildə 5,9 milyard və 2022-ci ildə 5,6 milyard dollar sərmayə qoyub.
Hindistanın bu silahlar üçün kassasının 2019-cu ildə 2,3 milyard dollar olduğu halda, bu məbləğin 2020-ci ildə 2,48 milyard, 2021-ci ildə 2,3 milyard və 2022-ci ildə 2,7 milyard dollar olduğu müəyyən edilib.
İsrail 2019-cu ildə 1 milyard dollar, 2020-ci ildə 1,1 milyard dollar, 2021 və 2022-ci illərdə isə 1,2 milyard dollar nüvə silahının yaradılmasına xərcləyib.
Pakistanın nüvə silahlarına investisiyaları 2019 və 2020-ci illərdə 1 milyard dollar olaraq təyin olunarkən, bu rəqəm 2021-ci ildə artaraq 1,1 milyard dollara çataraq, 2022-ci ildə yenidən 1 milyard dollara düşüb.
Nüvə silahı müzakirələrinin mərkəzində olan Şimali Koreyanın nüvə silahı investisiyalarının 2019-cu ildə 600 milyon dollar, 2020-ci ildə 667 milyon dollar, 2021-ci ildə 642 milyon dollar və 2022-ci ildə 589 milyon dollar olacağı təxmin edilir.
(051) 5062008 (Whatsapp)
